Praktische aanpak/DG: verschil tussen versies

Uit Kritisch denken wiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 4: Regel 4:


= Kritisch denken als adviseur =
= Kritisch denken als adviseur =
Ik ben vooral actief als adviseur op het gebied van data-, informatie- en kennisintensieve vraagstukken. Meer specifiek heb ik vaak een rol als informatie-architect, waarbij het onderwerp van advies vaak data en/of informatietechnologie is. Informatie-architect is een ook een professie, die nog relatief jong is, en waar allerlei verschillende beelden over bestaan. Onderdeel van het vakgebied van de informatie-architect is een verzameling methoden en technieken, die je kunt zien als een uitbreiding van de gereedschapskist van een adviseur. Aangezien het doel van dit boek niet is om dit vakgebied te beschrijven, zal ik ze hier gewoon beschouwen als gereedschappen die een adviseur kan inzetten.
Ik ben actief als adviseur op het gebied van data-, informatie- en kennisintensieve vraagstukken. Kritisch denken vertaal ik in mijn dagelijkse werk als adviseur vooral naar dat ik vraagstukken waarover ik adviseer volledig wil begrijpen, voordat ik er een advies over geef. Dat is een kritische aanpak in de zin dat het vraagt dat ik geen onbewuste aannames doe over zaken die belangrijk zijn om tot een goed advies te komen. Het vraagt dat ik expliciet moet maken welke informatie belangrijk is en dat ik moet bedenken op welke manier ik die informatie ga verzamelen. Een deel van de informatie staat in documenten, maar een nog belangrijker deel van de informatie zit als kennis in hoofden van mensen. Ik zal dus vooral in gesprek moeten met mensen en ze de juiste vragen stellen. Het stellen van vragen is wat mij betreft een belangrijke kern van kritisch denken.


Kritisch denken vertaal ik in mijn dagelijkse werk als adviseur vooral naar dat ik vraagstukken waarover ik adviseer volledig wil begrijpen, voordat ik er een advies over geef. Dat betekent dat ik vooral wil begrijpen:
De informatie waarvan ik denk dat ze belangrijk is kun je op hoofdlijnen indelen in drie aspecten:
* de vraag (zoals de betekenis van de zin en de woorden die erin gebruikt worden, de vraag achter de vraag)
* de context (zoals van wie is het vraagstuk, waarom is het een belangrijk vraagstuk)
* de context (zoals van wie is het vraagstuk, waarom is het een belangrijk vraagstuk)
* de vraag (zoals de betekenis van de zin en de woorden die erin gebruikt worden, van de vraag achter de vraag)
* de mogelijke keuzes (zoals de impact van de keuzes, argumenten voor en tegen)
* de mogelijke keuzes (zoals de impact van de keuzes, argumenten voor en tegen)


Deze drie aspecten zijn allemaal veelomvattend en niet eenvoudig in een eindige opsomming te vatten. In de volgende paragrafen geef ik daarom meer invulling aan deze drie aspecten, vanuit mijn persoonlijke ervaringen geredeneerd.
Deze drie aspecten zijn allemaal veelomvattend en niet eenvoudig in een eindige opsomming te vatten. In de volgende paragrafen geef ik daarom meer invulling aan deze drie aspecten, vanuit mijn persoonlijke ervaringen geredeneerd. Alhoewel er op hoofdlijnen wel een logische volgordelijkheid in deze drie aspecten zit, zullen ze in de praktijk ook deels tegelijk worden behandeld. Met name de context is zo alomvattend, dat je op verschillende momenten gericht op zoekt zult moeten naar de relevante onderdelen.
 
= De vraag =
 


= Context =
= Context =
Context is een heel groot woord dat lastig af te bakenen is. Het omvat in ieder geval de organisaties en mensen die betrokken zijn bij het vraagstuk en de impliciet en expliciet aanwezige data, informatie en kennis. Als adviseur start je typisch bij je opdrachtgever. Dat is de persoon die jou de vraag stelt. De opdrachtgever bevindt zich typisch in een complex speelveld van allerlei mensen en partijen. Het is belangrijk om te begrijpen wat de rollen van al deze mensen en organisaties is en hoe ze zich tot elkaar verhouden. Het goed begrijpen van de formele en informele plaats van de opdrachtgever is essentieel om effectief te kunnen zijn. Als je opdrachtgevers weinig formele of informele macht geeft, dan is de kans dat je advies ook gedragen en uitgevoerd wordt een stuk kleiner. Het in beeld krijgen van dit soort zaken heet typisch stakeholder management, en daarvoor zijn ook allerlei technieken beschikbaar waarmee je belanghebbenden op een gestructureerde manier in kaart kunt brengen.


Context is een heel groot woord dat lastig af te bakenen is. Het omvat in ieder geval de organisaties en mensen die betrokken zijn bij het vraagstuk en de impliciet en expliciet aanwezige data, informatie en kennis. Als adviseur start je typisch bij je opdrachtgever. Dat is de persoon die jou de vraag stelt. De opdrachtgever bevindt zich typisch in een complex speelveld
Een ander belangrijk deel van de context is alles dat de aanleiding vormt tot het vraagstuk. Er zijn allerlei interne en externe ontwikkelingen die een rol spelen

Versie van 26 aug 2022 09:23

Dit is iets dat we nog moeten bedenken. Mogelijk kunnen we een soort overkoepelende aanpak bedenken, die leunt op bestaande theorieën en technieken.

SCQA volgens Pyramid of Logic van Barbara Minto https://analytic-storytelling.com/12-dos-en-donts-voor-een-scqa/

Kritisch denken als adviseur

Ik ben actief als adviseur op het gebied van data-, informatie- en kennisintensieve vraagstukken. Kritisch denken vertaal ik in mijn dagelijkse werk als adviseur vooral naar dat ik vraagstukken waarover ik adviseer volledig wil begrijpen, voordat ik er een advies over geef. Dat is een kritische aanpak in de zin dat het vraagt dat ik geen onbewuste aannames doe over zaken die belangrijk zijn om tot een goed advies te komen. Het vraagt dat ik expliciet moet maken welke informatie belangrijk is en dat ik moet bedenken op welke manier ik die informatie ga verzamelen. Een deel van de informatie staat in documenten, maar een nog belangrijker deel van de informatie zit als kennis in hoofden van mensen. Ik zal dus vooral in gesprek moeten met mensen en ze de juiste vragen stellen. Het stellen van vragen is wat mij betreft een belangrijke kern van kritisch denken.

De informatie waarvan ik denk dat ze belangrijk is kun je op hoofdlijnen indelen in drie aspecten:

  • de vraag (zoals de betekenis van de zin en de woorden die erin gebruikt worden, de vraag achter de vraag)
  • de context (zoals van wie is het vraagstuk, waarom is het een belangrijk vraagstuk)
  • de mogelijke keuzes (zoals de impact van de keuzes, argumenten voor en tegen)

Deze drie aspecten zijn allemaal veelomvattend en niet eenvoudig in een eindige opsomming te vatten. In de volgende paragrafen geef ik daarom meer invulling aan deze drie aspecten, vanuit mijn persoonlijke ervaringen geredeneerd. Alhoewel er op hoofdlijnen wel een logische volgordelijkheid in deze drie aspecten zit, zullen ze in de praktijk ook deels tegelijk worden behandeld. Met name de context is zo alomvattend, dat je op verschillende momenten gericht op zoekt zult moeten naar de relevante onderdelen.

De vraag

Context

Context is een heel groot woord dat lastig af te bakenen is. Het omvat in ieder geval de organisaties en mensen die betrokken zijn bij het vraagstuk en de impliciet en expliciet aanwezige data, informatie en kennis. Als adviseur start je typisch bij je opdrachtgever. Dat is de persoon die jou de vraag stelt. De opdrachtgever bevindt zich typisch in een complex speelveld van allerlei mensen en partijen. Het is belangrijk om te begrijpen wat de rollen van al deze mensen en organisaties is en hoe ze zich tot elkaar verhouden. Het goed begrijpen van de formele en informele plaats van de opdrachtgever is essentieel om effectief te kunnen zijn. Als je opdrachtgevers weinig formele of informele macht geeft, dan is de kans dat je advies ook gedragen en uitgevoerd wordt een stuk kleiner. Het in beeld krijgen van dit soort zaken heet typisch stakeholder management, en daarvoor zijn ook allerlei technieken beschikbaar waarmee je belanghebbenden op een gestructureerde manier in kaart kunt brengen.

Een ander belangrijk deel van de context is alles dat de aanleiding vormt tot het vraagstuk. Er zijn allerlei interne en externe ontwikkelingen die een rol spelen